Tο  μάθημα  εξετάζει  τις πρόσφατες εξελίξεις στη διεθνή πολιτική και οικονομική σκηνή στο πλαίσιο της ανάδυσης νέων κρατών όπως η Βραζιλία, η Ινδία και η Κίνα. Επικεντρώνεται στους τρόπους με τους οποίους μια σειρά από αναπτυσσόμενα κράτη έχουν κατορθώσει να ισχυροποιήσουν σημαντικά τις θέσεις τους στο παγκόσμιο σκηνικό οδηγώντας σε μια defacto αναδιοργάνωση του συστήματος παγκόσμιας διακυβέρνησης. Εστιάζει στις οικονομικές και πολιτικές επιλογές των κρατών αυτών κατά τις τελευταίες δεκαετίες, καθώς και στο πως το παγκόσμιο περιβάλλον ευνόησε την ανάδυσή τους. Σκοπός του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με τους λόγους για τους οποίους κατά την τρέχουσα περίοδο οι αναδυόμενες δυνάμεις έχουν αναδειχθεί σε σημαντικούς δρώντες του παγκόσμιου συστήματος, το ρόλο των οικονομικών κρίσεων στη διεθνή σκηνή, τις περιφερειακές επιλογές των εν λόγω κρατών και τα αποτελέσματα αυτών καθώς και στους τρόπους με τους οποίους μετασχηματίζονται διεθνείς οργανισμοί και θεσμοί λόγω του νέου φαινομένου.

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Με την επιτυχή ολοκλήρωση το μαθήματος οι φοιτητές θα γνωρίζουν:   • Το θεωρητικό πλαίσιο πίσω από την οικονομική ανάδυση νέων χωρών στο παγκόσμιο σκηνικό   • Τον ρόλο των μηχανισμών παγκόσμιας διακυβέρνησης  • Τις επιλογές πολιτικής κύριων αναδυόμενων δυνάμεων και τα αποτελέσματα αυτών  • Τον ρόλο των οικονομικών κρίσεων στην αναδιάταξη του status quo στην παγκόσμια διακυβέρνηση • Τις νέες ισορροπίες στο σύστημα παγκόσμιας διακυβέρνησης κατά την τελευταία δεκαετία.

ΓΕΝΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ

Η φυσιογνωμία του μαθήματος, το κύριο αντικείμενό του καθώς και ο τρόπος εξέτασης ενισχύουν τη δυνατότητα των φοιτητών να αναζητούν, αναλύουν και συνθέτουν δεδομένα και πληροφορίες χρησιμοποιώντας νέες τεχνολογίες. Παράλληλα, οι υποχρεωτικές ομαδικές εργασίες ενισχύουν τις δεξιότητες των φοιτητών στη δημιουργία ομάδας, την κοινή διαχείριση ενός θέματος με συγκεκριμένες προθεσμίες και την πετυχημένη συνεργασία. Σημειώνεται, δε, ότι όλες οι εργασίες έχουν έντονα διεπιστημονικό χαρακτήρα μέσα από την ανάλυση ζητημάτων τόσο πολιτικής όσο και οικονομίας. Τέλος, οι φοιτητές αναπτύσσουν κριτική σκέψη και καλλιεργούν τη δυνατότητα παρουσίασης και ανάπτυξης επιχειρημάτων μέσα από τα roundtables και τις παρουσιάσεις των εργασιών τις οποίες αναλαμβάνουν στο μάθημα. 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Το μάθημα εξετάζει  τις πρόσφατες εξελίξεις στη διεθνή πολιτική και οικονομική σκηνή στο πλαίσιο της ανάδυσης νέων κρατών όπως η Βραζιλία, η Ινδία και η Κίνα. Επικεντρώνεται στους τρόπους με τους οποίους μια σειρά από αναπτυσσόμενα κράτη έχουν κατορθώσει να ισχυροποιήσουν σημαντικά τις θέσεις τους στο παγκόσμιο σκηνικό οδηγώντας σε μια de facto αναδιοργάνωση του συστήματος παγκόσμιας διακυβέρνησης. Εστιάζει στις οικονομικές και πολιτικές επιλογές των κρατών αυτών κατά τις τελευταίες δεκαετίες καθώς και στο πως το παγκόσμιο περιβάλλον ευνόησε την ανάδυσή τους. Σκοπός του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με τους λόγους για τους οποίους κατά την τρέχουσα περίοδο οι αναδυόμενες δυνάμεις έχουν αναδειχθεί σε σημαντικούς δρώντες του παγκόσμιου συστήματος, τον ρόλο των οικονομικών κρίσεων στη διεθνή σκηνή, τις περιφερειακές επιλογές των εν λόγω κρατών και τα αποτελέσματα αυτών καθώς και στους τρόπους με τους οποίους μετασχηματίζονται διεθνείς οργανισμοί και θεσμοί λόγω του νέου φαινομένου. 

 

Οι φοιτητές διαμορφώνουν ομάδες των 3 maximum ατόμων και επιλέγουν μια από τις ακόλουθες χώρες: Βραζιλία, Κίνα, Ρωσία, Νότια Αφρική, Ινδία. Την εκπροσωπούν σε μια σειρά από ερωτήματα που θέτει ο καθηγητής και οι φοιτητές. Σκοπός είναι κυρίως να αναδειχθούν οι διαφορετικές οικονομικές επιλογές των χωρών αυτών, οι διαφορές σε θέσεις για την παγκόσμια διακυβέρνηση, τα προβληματικά σημεία σύγκλισης και συνεργασίας.

 

Τίτλος ενότητας	Βιβλιογραφία	Σύνδεσμος παρουσίασης
Παρουσίαση Μαθήματος, τρόποι εξέτασης, βασικές έννοιες (παγκόσμια διακυβέρνηση, αναπτυσσόμενος κόσμος, αναδυόμενες δυνάμεις, διεθνείς οικονομικές σχέσεις)	Παρουσίαση μαθήματος Σημειώσεις μαθήματος	Ηλεκτρονική παρουσίαση (powerpoint presentation) αναρτημένη στο e-class
Βασικές μορφές παγκόσμιας διακυβέρνησης, τι ισχύει, θεσμικό πλαίσιο, ποια η θέση των αναδυόμενων δυνάμεων διαχρονικά. Οικονομία, Πολιτική/Ασφάλεια.	Πετρόπουλος, «Αναδυόμενες Δυνάμεις και Παγκόσμια Διακυβέρνηση», Κεφ. 1 Παρουσίαση μαθήματος Σημειώσεις μαθήματος	Ηλεκτρονική παρουσίαση (powerpoint presentation) αναρτημένη στο e-class
Γιατί υπάρχουν αναδυόμενες δυνάμεις; Πως το σύστημα οδήγησε σε κάτι τέτοιο; Ποια τα γενικά χαρακτηριστικά αυτών;	Πετρόπουλος, «Αναδυόμενες Δυνάμεις και Παγκόσμια Διακυβέρνηση», Κεφ. 2 Marek Rewizorski,  The European Union and the BRICS, σσ. 1-38 Παρουσίαση μαθήματος	Ηλεκτρονική παρουσίαση (powerpoint presentation) αναρτημένη στο e-class
Μελέτη περίπτωσης Βραζιλία	Πετρόπουλος, «Αναδυόμενες Δυνάμεις και Παγκόσμια Διακυβέρνηση», Κεφ. 3 Marek Rewizorski,  The European Union and the BRICS, σσ. 141-160 Παρουσίαση μαθήματος	Ηλεκτρονική παρουσίαση (powerpoint presentation) αναρτημένη στο e-class
Μελέτη περίπτωσης Ρωσία	Πετρόπουλος, «Αναδυόμενες Δυνάμεις και Παγκόσμια Διακυβέρνηση», Κεφ. 4 Παρουσίαση μαθήματος	Ηλεκτρονική παρουσίαση (powerpoint presentation) αναρτημένη στο e-class
Μελέτη περίπτωσης Ινδία	Πετρόπουλος, «Αναδυόμενες Δυνάμεις και Παγκόσμια Διακυβέρνηση», Κεφ. 5 Παρουσίαση μαθήματος	Ηλεκτρονική παρουσίαση (powerpoint presentation) αναρτημένη στο e-class
Μελέτη περίπτωσης Νότια Αφρική	Πετρόπουλος, «Αναδυόμενες Δυνάμεις και Παγκόσμια Διακυβέρνηση», Κεφ. 7 Παρουσίαση μαθήματος	Ηλεκτρονική παρουσίαση (powerpoint presentation) αναρτημένη στο e-class
Roundtable συζήτησης αναδυόμενων δυνάμεων 1		Ηλεκτρονική παρουσίαση (powerpoint presentation) αναρτημένη στο e-class
Μελέτη περίπτωσης Κίνα, άλλες χώρες: Μεξικό, Νιγηρία, Ινδονησία	Πετρόπουλος, «Αναδυόμενες Δυνάμεις και Παγκόσμια Διακυβέρνηση», Κεφ. 6 & 9 Παρουσίαση μαθήματος	Ηλεκτρονική παρουσίαση (powerpoint presentation) αναρτημένη στο e-class
Η περίπτωση των BRICS	Πετρόπουλος, «Αναδυόμενες Δυνάμεις και Παγκόσμια Διακυβέρνηση», Κεφ. 8 Παρουσίαση μαθήματος	Ηλεκτρονική παρουσίαση (powerpoint presentation) αναρτημένη στο e-class
Αλλαγές στις δομές παγκόσμιας διακυβέρνησης Ι, βασικά milestones	Πετρόπουλος, «Αναδυόμενες Δυνάμεις και Παγκόσμια Διακυβέρνηση», Κεφ. 10 Marek Rewizorski,  The European Union and the BRICS, σσ. 11-38 Παρουσίαση μαθήματος	Ηλεκτρονική παρουσίαση (powerpoint presentation) αναρτημένη στο e-class
Αλλαγές στις δομές παγκόσμιας διακυβέρνησης ΙΙ	Πετρόπουλος, «Αναδυόμενες Δυνάμεις και Παγκόσμια Διακυβέρνηση», Κεφ. 10 Marek Rewizorski,  The European Union and the BRICS, σσ. 11-38 Παρουσίαση μαθήματος	Ηλεκτρονική παρουσίαση (powerpoint presentation) αναρτημένη στο e-class
Roundtable συζήτησης αναδυόμενων δυνάμεων	Παρουσίαση μαθήματος	Ηλεκτρονική παρουσίαση (powerpoint presentation) αναρτημένη στο e-class

 

Τρόποι αξιολόγησης φοιτητή:

 

Ομαδική Εργασία με παρουσίαση (30%) και Τελικές εξετάσεις (70%)

Τελικές Εξετάσεις (100%)

ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ

Το μάθημα περιλαμβάνει διαλέξεις και σεμινάρια. Στα σεμινάρια φοιτητές παρουσιάζουν τις εργασίες τους και διεξάγεται συζήτηση.

ΧΡΗΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

Υπάρχει εκτεταμένη χρήση ΤΠΕ στη διδασκαλία. Yπάρχουν PPT presentations (αναρτημένα στο eclass), προβάλλονται videos και μέρος της επικοινωνίας με τους φοιτητές πραγματοποιείται ηλεκτρονικά. 

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Δραστηριότητα	Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου
Διαλέξεις	13 Εβδ. x 3 ώρες = 39 ώρες
Ομαδική Εργασία με παρουσίαση	6 Εβδ. x 3 ώρες x 1 = 18 ώρες + 3 ώρες = 21 ώρες
Τελικές εξετάσεις	39 ώρες x 1,5 =58,5 ώρες
Σύνολο Μαθήματος	118 ώρες

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ 

Η αξιολόγηση γίνεται στην ελληνική γλώσσα (κατ’ εξαίρεση στα αγγλικά στους φοιτητές Erasmus). Για την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος απαιτείται βαθμός ίσος ή μεγαλύτερος του 5. Ο βαθμός είναι συνδυασμός του βαθμού της ομαδικής εργασίας με παρουσίαση (30%) και του βαθμού των τελικών εξετάσεων (70%). Η εργασία παρουσιάζεται προφορικά. Δίδεται η δυνατότητα εξέτασης μόνο σε τελικές εξετάσεις (100%).

Ειδικά για τους φοιτητές Erasmus προβλέπεται απαλλακτική εργασία μεγέθους 5.000 λέξεων στην αγγλική γλώσσα. Στην τελευταία περίπτωση προβλέπεται τακτική επικοινωνία με τον διδάσκοντα σε προκαθορισμένη ώρα, τουλάχιστον μία φορά τις 15 ημέρες.  

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

- Βασικά εγχειρίδια:

 

• Πετρόπουλος Σ., «Αναδυόμενες Δυνάμεις και Παγκόσμια Διακυβέρνηση», Αποθετήριο Κάλλιπος, 2023.
• Marek Rewizorski (2015),  The European Union and the BRICS, Springer International Publishing.

 

-Προτεινόμενη Βιβλιογραφία:

 

• Σωτήρης Πετρόπουλος – Αστέρης Χουλιάρας (επ.) Η Κίνα και Οι Άλλοι: Οι Σχέσεις της Κίνας με την Ευρώπη και τον Κόσμο, 2013, Εκδόσεις Παπαζήση.

• Sotiris Petropoulos, “China’s and Brazil’s Global Paths and Reflections on Regional Organizations”, Journal of Third World Studies, XXXI:2, 2014, pp. 11-35.

• Sotiris Petropoulos, “Losing grasp over the global financial system: the retreat of the North vs. the advance of the South”, Journal of Global Faultlines, 1:1, 2013, pp. 70-88. 

• Sotiris Petropoulos, “The emergence of the BRICS – implications for global governance”, Journal of International and Global Studies, 4:2, 2013, pp. 37 – 51.

• Sotiris Petropoulos, “The 2008 Global Crisis and the East Asian Developmental States: Shifts of Export-driven Strategies”, European Journal of East Asian Studies, 10, 2011, σσ. 181-201.

• Σωτήρης Πετρόπουλος, «Η Ηγεμονία της Βραζιλίας στη Mercosur και στη Νότια Αμερική», Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης, 36, σσ. 92-118.

• Σωτήρης Πετρόπουλος, «Η Ινδία και οι Άλλοι: Όψεις της εξωτερικής πολιτικής μιας ‘αναδυόμενης’ δύναμης», στο Α. Κλάψης (επιμ.) Ειδικά Θέματα Διπλωματίας και Διεθνούς Οργάνωσης, Εκδόσεις Παπαζήση, 2017.

• Sotiris Petropoulos, “Opportunities, Challenges and Prospects of South Africa in the BRICS” στο M. Rewizorski (ed.) The European Union and the BRICS - Complex Relations in the Era of Global Governance, 2015, Springer, pp. 199-222.

• Σωτήρης Πετρόπουλος, «Η πτώχευση συναντά την ανάπτυξη: Η Ελλάδα και οι σχέσεις της με τις χώρες BRIC», Συνέδριο Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης & Διεθνών Σχέσεων, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Ελλάδα και Ευρωπαϊκή Ένωση στο Σταυροδρόμι Κρίσιμων Εξελίξεων, 6-8 Δεκεμβρίου 2013, σσ. 515-537.

• Ahn, C.Y. (2010). “Weathering the Storm: The Impact of the Global Financial Crisis on Asia”. Global Asia, 5(1).

• Brazilian Ministry of External Relations. Avanza el proyecto del Banco del Sur, 2011. 

• G-20, http://www.g20.org/about_what_is_g20.aspx

• Lemkea, D. and Lemkeb, D. (2003). “Power Transition Theory and the Rise of China”. International Interactions: Empirical and Theoretical Research in International Relations, 29(4): 269-271.

• Nye, J. (2010). “American and Chinese Power after the Financial Crisis”, The Washington Quarterly, 33(4): 143-153.

• Sohn, I. (2007). “East Asia’s Counterweight Strategy: Asian Financial Cooperation and Evolving International Monetary Order”, G-24 Discussion Paper Series – UN, No. 44.

• Tammen et al, (2000). Power Transitions, Chatham House.

• Truman E. M. (2006). Reforming the IMF for the 21st Century, Institute of International Economics.

 

Επιστημονικά Περιοδικά

Υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός επιστημονικών περιοδικών που δημοσιεύουν άρθρα σχετικά με τις Διεθνείς Οικονομικές Σχέσεις Ενδεικτικά αναφέρονται τα περιοδικά Journal of International Economics, Quarterly Journal of Economics, Economic Journal, Economic Policy, European Journal of Political Economy, Open Economies Review, Review of Economic Studies, American Economic Review, Journal of Monetary Economics, Kyklos, Canadian Journal of Economics, Economica, Bell Journal of Economics, Swedish Journal of Economics, Euroapean Review of Economic History, Journal of Public Economics. 

Σε πάρα πολλά από αυτά τα περιοδικά υπάρχει απευθείας πρόσβαση μέσω του Hellenic Academic Library Network (HEALink) από την ιστοσελίδα 

http://www.uop.gr/index.php?option=content&task=view&id=170 του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.

Επίσης Αν αναζητάτε άρθρα για ένα συγκεκριμένο θέμα καλό είναι να χρησιμοποιείτε τη βάση δεδομένων Scopus (http://www.uop.gr/index.php?option=content&task=view&id=169). Επίσης είναι σημαντικό να χρησιμοποιείτε και τις ευρύτερες βάσεις δεδομένων scholar.google.com (για επιστημονικά άρθρα και παρουσιάσεις σε συνέδρια) καθώς και το books.google.com (για επιστημονικά βιβλία). Σε πολλά από αυτά έχει πλήρη πρόσβαση στο περιεχόμενο. 

 

Διαδικτυακοί τόποι

 

Οι παρακάτω διαδικτυακοί τόποι δημοσιεύουν, μεταξύ άλλων, ένα σημαντικό αριθμό εκθέσεων και αναφορών για τις αναδυόμενες δυνάμεις και το σύστημα παγκόσμιας διακυβέρνησης. 

 

 

http://www.wordbank.org

 

http://www.oecd.org

 

http://www.bruegel.org/

 

http://www.imf.org/external/index.htm

 

 

Βιβλιοθήκες

 

Οι φοιτητές/τριες προτρέπονται να συμβουλεύονται συστηματικά τη βιβλιοθήκη του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου καθώς και το Συλλογικό Κατάλογο Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (http://www.unioncatalog.gr/ucportal/). 

 

Παράλληλα, οι φοιτητές/τριες μπορούν να επισκέπτονται και τις βιβλιοθήκες που εδρεύουν στην Αθήνα και οι οποίες διαθέτουν αξιόλογες συλλογές τόμων βιβλίων και περιοδικών για θέματα εξωτερικής πολιτικής. Από αυτές, οι πιο σημαντικές είναι οι ακόλουθες:

• Εθνική Βιβλιοθήκη (Πανεπιστημίου 32),

• Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων (Σύνταγμα),

• Γεννάδειος Βιβλιοθήκη (Σουηδίας 61, Κολωνάκι),

• Βιβλιοθήκη του Παντείου Πανεπιστήμιου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών (Συγγρού 136, στο παλαιό κτίριο),

• Βιβλιοθήκη του Πολιτικού Τμήματος του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Αιόλου 42-44 και Κολοκοτρώνη),

• Βιβλιοθήκη Διεθνών Σπουδών του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Σίνα 14),

• Βιβλιοθήκη του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου (Ελ. Βενιζέλου 70),

• Βιβλιοθήκη του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (Πατησίων 76),

• Βιβλιοθήκη του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ, Μεσογείων 14-18),

• Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Μεσογειακών Μελετών (Λυκαβηττού 4, Κολωνάκι),

• Βιβλιοθήκη του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης (Πειραιώς 228),

• Βιβλιοθήκη του Βρετανικού Συμβουλίου (Πλατεία Κολωνακίου 17),

• Βιβλιοθήκη της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης (Μασσαλίας 22),

• Βιβλιοθήκη του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών (Σίνα 31),

• Βιβλιοθήκη του γερμανικού Ινστιτούτου Γκαίτε (Ομήρου 14-16), 

• Βιβλιοθήκη της Τράπεζας της Ελλάδος (Πανεπιστημίου 21),

• Βιβλιοθήκη της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος (Αιόλου 86),

• Βιβλιοθήκη του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ, Αμερικής 11),

• Βιβλιοθήκη του Ινστιτούτου Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ, Τσάμη Καρατάσου 11, Κουκάκι) 

URL ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ECLASS (ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΤΗΛΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ)

https://eclass.uop.gr/courses/1286/